Αλωπεκία

Αλωπεκία

(Για τα κείμενα και τις εικόνες έγινε χρήση βιβλίων, δημοσιεύσεις, κατευθυντήριες γραμμές για παράδειγμα awmf.org και εισφορές συνάδελφων)

Για την απώλεια μαλλιών, γίνεται μια θεμελιώδη διάκριση μεταξύ

Effluvium που σημαίνει ανεπάρκεια: Αυτό αναφέρεται σε πάνω από το φυσιολογικό αυξημένη απώλεια μαλλιών. Η αυξημένη απώλεια μαλλιών, δεν οδηγεί αναγκαστικά σε αλωπεκία.

Αλωπεκία: Αυτό αναφέρεται γενικά σε μια ορατή απώλεια του τριχωτού της κεφαλής, δηλαδή μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται ως “αραίωση” των μαλλιών (hypotrichosis) ή άτριχες περιοχές του δέρματος (αλωπεκία με την αυστηρή έννοια του όρου).

Τύπος  και αιτίες

1  Ανδρογενετική αλωπεκία, απώλεια μαλλιών με κυρίως κληρονομικά αίτια = συνδυασμός 3 παραγόντων:

 κληρονομικός παράγοντας
ανδρικές ορμόνες (ανδρογόνα)
ηλικία

2 γυροειδής αλωπεκία, συνδέονται με το ανοσοποιητικό σύστημα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται φλεγμονή στη ρίζα της τρίχας

3 Η διάχυτη αλωπεκία σε ασθένειες οπως

(Χρόνια λοιμώδη νοσήματα, ρευματικές παθήσεις, υπερ-ή υπο – λειτουργία ορισμένων ενδοκρινών αδένων, όπως του θυρεοειδούς, όγκους)
Έλλειψη (όπως η έλλειψη σιδήρου, ριζοσπαστικές δίαιτες/διατροφή)
Φάρμακα (για παράδειγμα η χημειοθεραπεία, αντιπηκτικά)
Υψηλός πυρετός (για παράδειγμα, σε μολυσματικές ασθένειες)
Δυσλειτουργίες, τραυματισμούς και στρες

1 Ανδρογενετική αλωπεκία

(androgenetic effluvium – androgenetic alopecia)

Άνδρες

γυναίκες

 

Οι απεικονίσεις με βάση τις δημοσιεύσεις:

Hamilton JB: Patterned loss of hair in man; types and incidence. Ann N Y Acad Sci. 1951 Mar;53(3):708–28.

Norwood OT: Male pattern baldness: classification and incidence. South Med J. 1975 Nov;68(11):1359–65.

Ludwig E.: Classification of the types of androgenetic alopecia (common baldness) occurring in the female sex. Br J Dermatol. 1977 Sep;97(3):247–54.

Η αιτία της ειναι συχνά κληρονομική και ορίζεται ως τριχόπτωση (επαγόμενη ανδρογενετική αλωπεκία) από τα ανδρογόνα (ορμόνες) με απώλεια μαλλιών. Είναι μια υπερευαισθησία των θυλάκων των τριχών προς την ορμόνη διϋδροτεστοστερόνη (DHT: ένας μεταβολίτης της κύρια ανδρικής ορμόνης, τεστοστερόνη). Παράγεται από την τεστοστερόνη με μετασχηματισμό με τη βοήθεια του ενζύμου 5-άλφα-ρεδουκτάσης τύπου II. Η DHT συντομεύει τη φάση ανάπτυξης των τριχοθυλακίων. Τα τριχοθυλάκια συρρικνώνονται, έτσι ώστε μένουν λεπτές τρίχες και τελικά παύει ο σχηματισμός της τρίχας. Ο αριθμός των τριχών μειώνετε.

Η ανδρογενετική αλωπεκία είναι μακράν η πιο κοινή μορφή της τριχόπτωσης στους άνδρες και τις γυναίκες. Αρχίζει συχνά σε νεαρή ηλικία, μερικές φορές μετά από την εφηβεία. Επηρεάζει περίπου το 50 % των ανδρών. Ενώ η ανδρογενετική αλωπεκία στους άνδρες αρχίζει συχνά πριν από την ηλικία των 20 με υποχώρηση της μπροστινής γραμμής. Στις γυναίκες μέχρι την τρίτη δεκαετία της ζωής τους υπάρχει μια σταδιακή αραίωση των μαλλιών στην περιοχή της κορώνης. Έτσι, αρχίζει μια σταδιακή διαδικασία, με ως επί το πλείστον επεισοδιακή πορεία.

2 Διάχυτη αλωπεκία

Σε αυτή τη μορφή τριχόπτωσης την ίδια στιγμή πολλοί θύλακες των τριχών είναι σε φάση παλινδρόμησης. Το αποτέλεσμα είναι μια διάχυτη λέπτυνση του συνόλου των μαλλιών της κεφαλής (η λεγόμενη διάχυτη αλωπεκία). Διάχυτη αλωπεκία θεωρείται ως ένα σύμπτωμα διαφόρων διαταραχών του συνόλου του οργανισμού και συμβαίνει, για παράδειγμα, σε κάποια σοβαρή γενική ασθένεια, αγχωτικές καταστάσεις όπως η χειρουργική επέμβαση, υψηλός πυρετός, ριζικές θεραπείες σχετικά με τη διατροφή, έλλειψη σιδήρου, σαν ένα δυσμενές αποτέλεσμα και σε ασθένειες των ενδοκρινών αδένων (θυρεοειδής, παραθυρεοειδής, υπόφυση). Επίσης σημαντική είναι το ψυχολογικό στρες.

 

3  Γυροειδής αλωπεκία

 

Η γυροειδής αλωπεκία (επίσης: κυκλική τριχόπτωση) αναφέρεται σε ένα κύκλο, με εντοπισμένη παθολογική τριχόπτωση (πάνω από το 80 % των τριχών, ξεκινώντας από το κεφάλι, στους άνδρες στην περιοχή γενιών ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις στην περιοχή του σώματος). Αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη και ονομαζόταν τότε σε σχέση με μια ασθένεια ἀλώπηξ, γιατί βλέπανε ότι ορισμένες αλεπούδες έχαναν τα μαλλιά τους με ανομοιογενή τρόπο. Αιτία αυτής της νόσου είναι μια διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία οδηγεί σε μια συγκεκριμένη επίθεση στα κύτταρα της ρίζας της τρίχας. Η ανοσολογική διαταραχή, με τη σειρά της, είναι κοινή σε ανθρώπους με αλλεργίες και πυροδοτείται από τη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (λοιμώξεις, μεταβολικές διαταραχές, ψυχολογικό στρες).

Θεραπευτικές επιλογές

Ενάντια στην υπερβολική απώλεια μαλλιών, υπάρχει η δυνατότητα της φαρμακευτικής αγωγής. Στην ανδρογενετική αλωπεκία υπάρχει δράση των σκευασμάτων όσο εφαρμόζεται η θεραπεία. Επιπλέον, ως προϋπόθεση της καλής ανταπόκρισης είναι να υπάρχουν τα θυλάκια των τριχών, τα οποία μέσα από την αγωγή μπορούν να ενισχυθούν.

Χρήση ουσιών όπως: finasteride σε άνδρες, ορμονικά σκευάσματα με αντι-ανδρογονική δράση για τις γυναίκες.

Τοπικά : Minoxidil και ορμόνες που περιέχουν παρασκευάσματα στεροειδών.

Τονωτικά, όπως Βιοτίνη, ψευδάργυρος, βιταμίνες. Αυτά είναι μόνο αποτελεσματική για τη βελτίωση της ποιότητας των μαλλιών, αλλά δεν είναι αποτελεσματικά κατά της τριχόπτωσης της ίδιας της τρίχας.

Minoxidil: Στην πραγματικότητα εισήχθη ως θεραπεία για την υψηλή πίεση του αίματος, και ήταν τυχαίο το γεγονός ότι το φάρμακο αυτό προωθεί την ανάπτυξη των μαλλιών μέσω την αγγειοδιαστολή.  Η μινοξιδίλη εφαρμόζεται σε διαλύματα 2 φορές ημερησίως στο τριχωτό της κεφαλής.

Finasteride: Αυτό το φάρμακο αναστέλλει ένα συγκεκριμένο ένζυμο στο θύλακα της τρίχας που μετατρέπει την ανδρική ορμόνη τεστοστερόνη σε ενεργοποιημένη μορφή. Καθώς το ένζυμο αυτό βρίσκεται μόνο στα θυλάκια της τρίχας. Δεδομένου ότι η αιτία είναι για την ανδρική αλωπεκία, δηλαδή την αυξημένη ευαισθησία στη τεστοστερόνη.

Το φάρμακο λαμβάνεται σε μορφή δισκίου 1 φορά  ημερησίως και σήμερα χρησιμοποιείται μόνο για τους άνδρες. Το φάρμακο πρέπει να λαμβάνεται τακτικά. Τα έξοδα αυτά δεν καλύπτονται από την ασφάλιση υγείας.

Η γυροειδής αλωπεκία αντιμετωπίζεται με έγχυση ορισμένων φαρμάκων και με τοπική ακτινοβολία φωτός (θεραπεία με PUVA). Συνοδευτικά μπορούν να γίνουν προσπάθειες  για να ανακαλεστεί η διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος.

Μεσοθεραπεία: Τον τελευταίο καιρό, η μεσοθεραπεία έχει επίσης εισαχθεί στη θεραπεία της διάχυτης και κυκλικής απώλειας μαλλιών. Στα μίγματα για τη διάχυτη αλωπεκία γίνεται χρήση ουσιώς που προωθούν την κυκλοφορία του αίματος, τη διατροφή και το μεταβολισμό των κυττάρων της ρίζας των μαλλιών. Τα μίγματα εγχύονται μέσω λεπτών βελονών κοντά στις ρίζες. Η θεραπεία είναι μια θεραπεία στην αρχικώς εβδομαδιαία, αργότερα 14 – ημερών και διαστήματα 4 – εβδομάδων. Επίσης, στην γυροειδή αλωπεκία  συμπληρώνεται η θεραπεία με την προσθήκη κρυστάλλων κορτιζόνης με εξαιρετικά αποτελέσματα.