(Για τα κείμενα και τις εικόνες έγινε χρήση βιβλίων, δημοσιεύσεις, κατευθυντήριες γραμμές για παράδειγμα awmf.org και εισφορές συνάδελφων)
Κιρσοί
Ανάλογα με την εμφάνιση της νόσου υποδιαιρείται ως εξής:
Α Πρωτεύον ιδιοπαθής φλεβική ανεπάρκεια, που προκαλείται από γενετική επιδεκτικότητα σε αδυναμία του φλεβικού τοιχώματος (περίπου 95 % των περιπτώσεων).
Β Δευτερεύων φλεβική ανεπάρκεια, οφείλεται σε άλλες ασθένειες όπως εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, με σχηματισμό ενός κυκλώματος παράκαμψης για το επιφανειακό φλεβικό σύστημα (περίπου 5 % των περιπτώσεων).
Η αιτία της ιδιοπαθούς ανεπάρκειας είναι μια εκ γενετής ανεπάρκεια του φλεβικού τοιχώματος ή του συνδετικού ιστού. Το αίμα μεταφέρεται προς την καρδιά με την αντλία των μυών ενάντια στη βαρύτητα. Όταν οι τοίχοι της φλέβας είναι αδύναμοι, ο περιβάλλων ιστός, μετά από λίγη πίεση, συσσωρεύεται και όταν η κίνηση των ποδιών λείπει, π.χ. μέσω δραστηριοτήτων που απαιτούν παρατεταμένη ορθοστασία, περισσότερο αίμα παραμένει στα πόδια. Οι φλέβες τεντώνονται μέχρι να είναι μέχρι στιγμής, ότι οι φλεβικές βαλβίδες δεν είναι πλέον μεταξύ τους κοντά. Οι βαλβίδες αποτελούνται απο δύο πέταλα και επιτρέπουν την διέλευση του αίματος μόνο προς μια κατεύθυνση. Μια υγιής βαλβίδα στις φλέβες των ποδιών επιτρέπει την διέλευση του αίματος με κατεύθυνση απο τα δάκτυλα των ποδιών προς την καρδιά και μόνο και όχι αντίστροφα. Σε ανεπάρκεια της φλέβας και της βαλβίδας το αίμα ρέει ακολουθώντας την κατεύθυνση του ποδιού, και όχι προς την καρδιά. Οι κιρσοί προκαλούνται από την εκροή του αίματος διαμέσου των επιφανειακών φλεβών των κάτω άκρων. Συνέπειες είναι οίδημα (πρήξιμο στα πόδια), αίσθημα βάρους, φαγούρα ή νυχτερινές κράμπες των ποδιών. Επιπλέον, μπορεί να οδηγήσει σε έκζεμα (δερματίτιδα στάσης), φλεγμονή των επιφανειακών φλεβών (επιπολής θρόμβωση), ή βαθιά (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση) και μέχρι έλκος (« ανοικτό πόδι »).
Η ανώτατη θέση της ανεπάρκειας (proximal insufficiency point: εγγύτερο σημείο ανεπάρκειας: ΡΙΡ), που οδηγεί στην αναστροφή της ροής του φλεβικού αίματος προσδιορίζεται κυρίως με τη χρήση του υπερηχογραφήματος /duplex/ κωδικοποιημένο σε χρώμα.
Μη επεμβατικό υπερηχογράφημα κωδικοποιημένο σε χρώμα είναι το χρυσό πρότυπο για τη διάγνωση.
Η στοχευμένη εξέταση του ΡΙΡ (proximal insufficiency point: εγγύτερο σημείο ανεπάρκειας: ΡΙΡ) είναι ουσιαστική, επειδή θεωρείται ως ουσιαστικό θεραπευτικό βήμα στην αγωγή και αντιμετώπιση των κιρσών. Εάν το σημείο αυτό είναι έξω από το εύρος του κλινικού και εξεταστικού ευρήματος, συμπεριλαμβανομένων της ανωτέρας περιφερφικής πυέλου του φλεβικού συστήματος, θα πρέπει, κατά συνέπεια, να θεωρηθεί ένα ανώτερο σημείο ως μια πιθανή περιοχή πηγής της ανεπάρκειας όπως π.χ. η κοιλιακή πυελική περιοχή.
Οι πιο διαδεδομένη στον κόσμο μορφή θεραπείας, συμπεριλαμβάνει τη σαφηνεκτομή ως χειρουργική θεραπεία των κιρσών. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες μέθοδοι όπως η ενδοφλέβια θεραπεία με λέιζερ ή ραδιοσυχνότητα και σκληροθεραπεία. Η εσωτερική επένδυση των επηρεαζόμενων φλεβών (το ενδοθήλιο) καταστρέφετε θερμικά ή χημικά, έτσι ώστε να εμποδίζεται η ροή του αίματος. Οι ελαστικές κάλτσες συμπίεσης είναι απαραίτητες μετά την επέμβαση.